Clusterhoofdpijn

Clusterhoofdpijn wordt ook wel de neuralgie van Horton genoemd, omdat hij de eerste was die dit soort hoofdpijn omschreef. Van alle vormen van hoofdpijn is clusterhoofdpijn waarschijnlijk de meest pijnlijke variant. Een aanval duurt normaal gesproken een kwartier tot 3 uur en het is mogelijk dat iemand meerdere clusters van aanvallen op een dag krijgt vandaar ook de naam clusterhoofdpijn. De aanvallen komen vaak in clusters van meerdere kortere aanvallen.

• Er kan sprake zijn van episodische of chronische klachten. Zo kan iemand weken tot maanden regelmatig aanvallen hebben en vervolgens jaren geen klachten meer hebben. Daarnaast kan er een chronische aandoening zijn waarbij iemand jarenlang iedere dag of meerdere keren per dag clusterhoofdpijn heeft.
• Clusterhoofdpijn treedt vooral op bij mensen van tussen de 20 en 50 jaar en daarnaast vaker bij mannen dan bij vrouwen.
• Clusterhoofdpijn is vaak funest voor de carrière en mogelijk ook voor het sociale leven van iemand. Er wordt vaak met onbegrip gereageerd, omdat clusterhoofdpijn weinig voorkomt en de meeste mensen kennen de symptomen niet. Er is daardoor vaak een verhoogde kans op een depressie en suïcidaliteit bij patiënten die lijden aan clusterhoofdpijn. Deze klachten mogen echter niet als een primair symptoom van clusterhoofdpijn worden gezien.

Symptomen van clusterhoofdpijn

1. Zeer heftige, snijdende, ondraaglijke pijn, waarbij normale pijnstillers nauwelijks effect hebben. De pijn is erger dan bij migraine.
2. Aan één kant van het hoofd vaak in de buurt van een van de ogen, achter het oog of de slaap.
3. Tijdens een aanval kan iemand vaak niet stil zitten.
4. De momenten van de aanvallen kunnen vaak zeer voorspelbaar zijn, omdat ze bijvoorbeeld iedere dag rond hetzelfde tijdstip beginnen en vervolgens om de zoveel uur, alsof je de klok erop gelijk kunt zetten. De aanvallen vinden vaak ‘s nacht’s plaats, waardoor nachtrust niet mogelijk is.
5. Bijkomstige effecten zijn vaak gerelateerd aan het oog waar men de pijn voelt. Er kan sprake zijn van een hangend ooglid, een vernauwde pupil of een tranend oog, waardoor er een loopneus ontstaat. Daarnaast kan de huid van het gezicht en het hoofd gevoelig en zweterig zijn.

Heeft u pijn achter het oog maar mogelijk geen clusterhoofdpijn? Lees dan dit artikel:

Hoofdpijn achter het oog

Oorzaken van clusterhoofdpijn

De oorzaken van clusterhoofdpijn zijn helaas onvoldoende bekend. Wel zijn er bepaalde invloeden en hypotheses bekend, waaronder een afwijking aan de bloedvaten achter het oog. De clusterhoofdpijn kan erger worden door bepaalde stoffen in de voeding die invloed hebben op de vaatverwijding. Zuurstof geeft vaak verlichting van de klachten, wat de hypothese ondersteund. Overigens schijnt er een magnesiumtekort te zijn aangetoond bij mensen met clusterhoofdpijn en dat heeft ook invloed op de vaatverwijding. De extreme vermoeidheid van patiënten met clusterhoofdpijn zou kunnen duiden op een mitrochondriële disfunctie, wat deels verholpen kan worden door middel van de B-vitamines. Daarnaast is het bekend dat er verschillen zijn tussen man en vrouw, wat zou kunnen duiden op hormonale oorzaken. De aanvallen doen zich meestal rond voorspelbare momenten voor, wat een verband zou kunnen hebben met het dag-nachtritme en dus met serotonine en melatonine en stresshormonen. Daarnaast spelen erfelijke factoren een rol. We zulllen deze onderwerpen bespreken.

Is er een zuurstoftekort bij clusterhoofdpijn?

Zowel zuurstof als vaat vernauwende middelen helpen ter voorkoming of vermindering van de aanvallen. Dit komt waarschijnlijk, omdat er bij clusterhoofdpijn sprake is van een vaatverwijding. Daarnaast is het bekend dat men bij een ijle lucht of net na het hebben van een korte dutje een groter risico heeft op aanvallen van clusterhoofdpijn. Dat is interessant anekdotisch bewijs van de mogelijke oorzaken van clusterhoofdpijn.

Clusterhoofdpijn na een klein trauma aan het hoofd

Er zijn voorbeelden bekend van mensen, die na een verwonding aan het hoofd, clusterhoofdpijn hebben gekregen. Na het doen van neurologische tests bleek dat er geen blijvende schade was aan de hersenen of de werking daarvan. De patiënten uit de onderzoeksgroep hadden geen van allen hoofdpijnklachten voorafgaand aan het kleine trauma aan het hoofd. De hypothese na dit onderzoek luid dat er bij de patiënten sprake moet zijn van een beschadiging aan een zenuw. De klachten worden vervolgens verergerd als bloedvaten rond de zenuw verwijden.

Clusterhoofdpijn door een afwijking aan de bloedvaten rond de betrokken zenuw?

Een patiënt had normaal gesproken last van clusterhoofdpijn direct achter het rechter oog. Na een verandering aan de afwijkende bloedvaten rond de betrokken zenuw, bleek de patiënt uitsluitend last te hebben van pijn achter het linker oog.

Uit onderzoek naar de stroming van het bloed in de aderen bleek de doorbloeding volledig te zijn veranderd. Volgens de onderzoekers zou dit een aanwijzing zijn dat de clusterhoofdpijn direct veroorzaakt wordt door een afwijking aan de betrokken bloedvaten. Dit kan een aangeboren afwijking zijn, maar ook een afwijking door een ongeluk.

Serotonine tekort bij clusterhoofdpijn

Het is niet bekend tot in hoeverre er een verband is tussen serotonine en clusterhoofdpijn. Het is overigens wel bekend dat er een verband is tussen depressie en een tekort aan serotonine. De meeste antidepressiva remmen de heropname van serotonine. Depressie en clusterhoofdpijn worden vaak aan elkaar gelinkt. Het is echter niet duidelijk welke van de twee nu de oorzaak of het gevolg is.

Op dit moment is de heersende opvatting dat een depressie een logisch gevolg is van de verschrikkingen van clusterhoofdpijn. Er zijn dan ook wetenschappelijke studies die dit voldoende onderbouwen. Het zou echter ook zo kunnen zijn dat het onderliggende probleem met de verstoring van serotonine te maken heeft.

Serotonine heeft een invloed op de slaapkwaliteit. Dat komt vanwege het feit dat het slaaphormoon (melatonine) wordt gemaakt uit serotonine. Heb je een te laag serotonine, dan heb je waarschijnlijk ook een verstoring van het dag-nachtritme.

Verstoring van het dag-nachtritme

Clusterhoofdpijn kan mede veroorzaakt worden tijdens bepaalde jaargetijden waarin men meer last heeft van een verstoring van het dag-nachtritme en daarmee een verstoring van de hypothalamus.  De hypothalamus is een regelend systeem in de hersenen, welke onder andere van belang is voor de hormoonhuishouding.

Daarnaast staat de hypothalamus in verbinding met de gezichtszenuw die  prikkels ontvangt van de ogen. Het zou kunnen dat de kenmerkende, stekende pijn achter de ogen iets te maken heeft met de wisselwerking tussen deze zenuwen en de hypothalamus, maar dit is slechts een hypothese.

Sommige voedingsmiddelen en alcohol lokken aanvallen uit

Nitraten hebben een vaatverwijdend effect en veroorzaken daarom zowel clusterhoofdpijn als migraine aanvallen.  Nitraten worden onder andere voorgeschreven bij bepaalde hartklachten. Ook zijn er voedingsmiddelen die nitraten bevatten, zoals salami.

Sommige soorten alcohol veroorzaken aanvallen, door de aanwezigheid van tyramine. Het gaat daarbij voornamelijk om wijn en bier. Het opvallende hieraan is dat alcohol op zichzelf een minder groot effect lijkt te hebben. Als je wodka drinkt, waar vrijwel geen tyramine in zit, heb je een kleinere kans op aanvallen.

Overigens is tyramine in nog veel meer voedingsmiddelen te vinden. Het gaat daarbij naast alcohol om bijvoorbeeld: chocolade, kaas, schaal en schelpdieren en nog vele andere producten.

Daarnaast zijn er nog vele andere voedingsmiddelen, die een vaatverwijdend effect kunnen hebben. Voor meer informatie over dit onderwerp verwijs ik naar een andere blogpost over het voorkomen van migraine:

http://www.wegmethoofdpijn.nl/migraine-oorzaken/

Erfelijke factoren bij clusterhoofdpijn

Naast de mogelijke triggers is er ook een onderliggende afwijking, die niet geheel bekend is. Er is waarschijnlijk sprake van een erfelijke aanleg aan de bloedvaten. Daarnaast schijnt de elektrische stimulatie van de hypothalamus verlichting te bieden, wat dus ook een mogelijke aanwijzing kan zijn voor de oorzaak.

Overeenkomsten tussen migraine en clusterhoofdpijn

Veel middelen die gebruikt kunnen worden bij migraine, zijn ook bij clusterhoofdpijn toepasbaar. In beide gevallen zijn vaat vernauwende middelen effectief gebleken. Daarnaast is dezelfde gezichtszenuw bij de klachten betrokken. Bij migraine is er sprake van een ontsteking van de trigeminus. Bij clusterhoofdpijn zijn de oorzaken niet bekend, maar er zijn onderzoeken die ook een ontsteking als oorzaak suggereren.

Ook kunnen er bij clusterhoofdpijn aura symptomen optreden, zoals bij migraine. Er wordt gesproken van een aura als er vreemde zintuiglijke waarnemingen zijn. Voorbeelden daarvan zijn:

• Overgevoelig voor licht
• Dubbel zien
• Vreemde geuren waarnemen
• Een gevoelloze hand
• En nog vele andere waarneembare effecten.

Een andere overeenkomst is het feit dat ook sommige natuurlijke behandelwijzen van migraine een vergelijkbaar effect hebben bij clusterhoofdpijn. Dat blijkt ook uit wetenschappelijke onderzoeken.

Overeenkomsten in de natuurlijke behandeling van clusterhoofdpijn en migraine

Zowel het aantal migraine als clusterhoofdpijn aanvallen kunnen aanzienlijk verminderen bij het gebruik van voldoende vitamine B2 en B3. Je hebt waarschijnlijk al voldoende aan een hoog gedoseerde vitamine B-complex. Natuurlijke bronnen van B-vitamines zijn bijvoorbeeld edelgist, maar dat is helaas ook een bron van histamine, wat je juist moet vermijden.

Ook bij het gebruik van voldoende magnesium zijn goede resultaten behaald. Gebruik in dat geval bij voorkeur magnesiumcitraat en niet een magnesiumoxide. Dit in verband met de gebrekkige opname van magnesiumoxide. Zie ook de wetenschappelijke bronnen onder dit artikel en mijn artikel over de natuurlijke behandeling van clusterhoofdpijn:

Dosering vitamine B2 en B3: 2x daags 50 mg niacine (vitamine B3) + 2x daags 2,5 mg riboflavine (vitamine B2). Bron: Valetta, G ‘US Patent 7,456,291B2 (2008)

Magnesiumcitraat: 500-600mg per dag. ( brond: Dr. Alexander Mauskop et al, zie onderaan dit artikel)

Deze supplementen dienen minimaal 2 maanden lang ingenomen te worden voordat je een uitspraak kan doen over de profylactische werking daarvan. Vaak zijn de effecten al binnen weken te merken. Overigens heb ik 6 jaar lang geen migraine aanval meer gehad dankzij deze methode. Er is een verband tussen de behandelwijzen van migraine en clusterhoofdpijn en er zijn ook studies naar beide verricht.

Voor bronvermelding of andere methoden check ook:

Clusterhoofdpijn natuurlijk behandelen met 4 supplementen

Of:B-vitamines en migraine

Magnesium tekort veroorzaakt migraine, clusterhoofdpijn, spanningshoofdpijn en hypertensie

Verschillen tussen migraine en clusterhoofdpijn

Uiteraard zijn de verschillen tussen migraine en de neuropathie van Horton nog steeds groot. Allereerst is de bonzende hoofdpijn van migraine erg vervelend, maar de stekende hoofdpijn achter een van de ogen van clusterhoofdpijn is nog veel erger.

Bij migraine kan er sprake zijn van een aanval van enkele uren tot drie dagen in lengte. Bij clusterhoofdpijn is er sprake van aanvallen van 15 minuten tot drie uur waarbij er vaak sprake is van meerdere clusters van hoofdpijnaanvallen achter elkaar. Daarnaast zijn aanvallen voorspelbaar en wordt er soms van gezegd dat je de klok erop gelijk kunt zetten. Dit is niet het geval bij migraine al laat een migraine aanval zich vaak wel uren van tevoren voorspellen.

Patiënten pijnvrij door elektrische stimulatie van de hypothalamus

De hypothalamus is een gedeelte in de hersenen, waar de regulering van lichamelijke processen plaatsvind. Een voorbeeld daarvan is de aansturing van hormonen. De hypothalamus is verbonden met de hersenstam en de gezichtszenuw.

Er werd in een onderzoek een elektrode in de hersenen geïmplanteerd, die de hypothalamus prikkelt. De vijf patiënten waren daarna volledig pijnvrij. Dat gold voor een periode van 2 tot 22 maanden na de start van het onderzoek. Dat is opvallend, want deze vijf patiënten hadden de chronische versie van clusterhoofdpijn. Er waren bij hen normaal gesproken geen lange periodes van verlichting.

Twee patiënten zijn ook jaren na het onderzoek volledig pijnvrij gebleven en drie patiënten gebruiken inmiddels weer medicijnen. Er zijn geen negatieve effecten opgetreden en er wordt geen tolerantie opgebouwd voor de stimulatie, waardoor de stimulatie in de toekomst blijft helpen.

Het implanteren van elektrodes in de hersenen is uiteraard nooit zonder risico. Het is en blijft een hersenoperatie. Het kan dus alleen als een laatste redmiddel worden gezien. Daarnaast is het voornamelijk aan te bevelen bij de meest ernstige chronische variant van clusterhoofdpijn.

De verschillen tussen man en vrouw

Mannen hebben gemiddeld 6 keer vaker last van clusterhoofdpijn dan vrouwen. Ook schijnen de symptomen bij vrouwen iets meer weg te hebben van migraine, omdat zij vaker misselijk zijn tijdens een aanval van clusterhoofdpijn.

Mannen en vrouwen verschillen voornamelijk op het gebied van de productie van hormonen.  Hormonen zoals testosteron en oestrogenen. Daarnaast zijn er verschillen in de hersenen waar te nemen. Daarbij hebben vrouwen bijvoorbeeld meer verbindingen tussen de linker en de rechter hersenhelft. Naast deze factoren hebben mannen over het algemeen een grotere kans op een trauma aan het hoofd, wat ook gelinkt wordt aan clusterhoofdpijn. De reden is voornamelijk dat mannen over het algemeen andere soorten werk, vervoermiddelen en sportieve activiteiten kiezen.

Behandelmethoden bij clusterhoofdpijn

Er zijn meerdere behandelmethoden bij clusterhoofdpijn die de moeite waard zijn:

• Een behandelmethode door middel van zuurstof
• Stimulatie van de hypothalamus,
• Behandelmethode door middel van medicatie.
• Een behandeling door middel van voeding en voedingssupplementen, waardoor de fysiologische oorzaak kan worden weggenomen. Hierbij zijn voornamelijk vitamine B2, B3 en magnesiumcitraat goede toevoegingen aan de behandeling van clusterhoofdpijn.

Zuurstof bij clusterhoofdpijn

Zuurstof is geen medicijn, maar het wordt binnen de reguliere geneeskunde gebruikt bij de behandeling van clusterhoofdpijn. Het wordt toegediend door middel van een mondkapje, met een zuurstoftank die daarop aangesloten is. De zuurstof helpt direct de clusterhoofdpijn te verlichten, maar de reden daarvan is niet helemaal duidelijk.

Mogelijk helpt de toevoer van extra zuurstof door een plaatselijk zuurstoftekort weg te nemen en door invloed uit te oefenen op de vaatverwijding. Dit geldt overigens ook voor andere clusterhoofdpijn medicatie, die verlichting kunnen brengen. Zuurstof heeft alleen geen negatieve bijwerkingen. Het enige nadeel  van deze therapie is dat een zuurstoftank niet zo handig is in het gebruik.

De zuurstoftoevoer verbeteren  op natuurlijke wijze

Er zijn ook natuurlijke manieren om meer zuurstof te vervoeren in je bloedbaan. Dat kan bijvoorbeeld door voldoende groente en fruit te eten, waardoor je een gezonde werking van de aderen bevorderd alsmede een goed zuurstof opnemend vermogen.

Vlees, zuivel, suiker, geraffineerde koolhydraten, alcohol en andere verzurende producten verlagen juist de hoeveelheid zuurstof in je bloed. Je bloed moet namelijk altijd een ph hebben van tussen de 7,35 en 7,45. Het lichaam kan dat bewerkstelligen door allerlei zuurbuffers. Maar als je door je zuurbuffers heen bent, worden  je reserves van calcium en magnesium aangesproken en dat zijn onder andere je botten.

Magnesium veelbelovend bij clusterhoofdpijn

Ik kan het niet vaak genoeg zeggen, maar magnesiumcitraat kan heel goed helpen bij clusterhoofdpijn, dat blijkt ook uit een goede studie (zie ook  de bronvermelding: Dr. Alexander Mauskop et al 1995, 2 studies). 76% Tot 80% van de patiënten met migraine of clusterhoofdpijn zag een verbetering binnen 15 minuten na toepassing van het magnesiumsulfaat infuus. 89% Van de patiënten had overigens een magnesiumtekort vlak voor de test. Dat is iets wat buitengewoon makkelijk te voorkomen is. Ook zonder infuus.

Je kunt ook in de loop van weken je magnesiumgehalte laten toenemen door gewoon 500-600mg magnesiumcitraat per dag te slikken. Neem geen magnesiumoxide, omdat dat zeer slecht wordt opgenomen. Supplementen met een citraat  of een andere organische verbinding worden echter zeer goed opgenomen. Neem hier minimaal 2 maanden de tijd voor, zodat je weet of het werkt en ga daarna niet te hoog doseren (400mg onderhoudsdosering).  Als er iets de moeite waard is om te proberen dan is dat het wel.

Er is zelfs een ervaring van iemand gedeeld op youtube. Zijn zus heeft geen last meer van clusterhoofdpijn:

Bij Bol.com hebben ze een zeer groot aanbod van magnesiumcitraat om uit te kiezen.

Capsinol/ capsaicin of rode peper in de neus verminderd clusterhoofd bij 80% van de patiënten

Doctor Michael Greger van Harvard geeft een goede wetenschappelijke onderbouwing voor het gebruik van capsinol/ rode peper bij clusterhoofdpijn. Zie daarvoor ook de onder staande video. De toepassing van rode peper in de neus verminderd substance P, wat betrokken is bij de regulatie van de zenuwbaan, welke betrokken is bij clusterhoofdpijn.

Capsinol is het werkende bestanddeel van rode peper, wat voor meerdere doeleinden kan worden gebruikt. In dit geval maakt het de betrokken zenuwbaan aanzienlijk minder gevoelig. Dat gebeurd voornamelijk door iedere dag capsinol te gebruiken.

Dat kan in de vorm van een neusspray, welke ook voor sinusproblemen en rhinitis wordt gebruikt. Ik heb daar persoonlijk ervaring mee, omdat ik chronische Rhinitis klachten heb. Het was de enige effectieve manier om te stoppen met otrivin neusspray, waar ik aan verslaafd was. Maar nu blijkt het ook effectief bij het minder gevoelig maken van dezelfde zenuw die betrokken is bij clusterhoofdpijn.  Mijn ervaring komt overeen met de video. Je krijgt inderdaad veel minder pijn in de neus naarmate je het vaker gebruikt. Na 5 dagen heb je zelfs een vrij neutraal gevoel. Ik heb echter geen ervaring met clusterhoofdpijn zelf, maar dat is nu dus onderzocht.

In totaal werd het totaal aantal aanvallen met 50% verminderd. Deze desensibilisatie schijnt bij 50% van de patiënten hun clusterhoofdpijn zelfs volledig te verhelpen. 80% Van de patiënten had er baat bij. Dat is een percentage wat zich kan meten met de beste medicatie, maar dan zonder noemenswaardige bijeffecten.

Bij Bol.com hebben ze een zeer groot aanbod van capsinol  om uit te kiezen.

Triptanen bij clusterhoofdpijn

Triptanen zijn medicijnen die ook bij migraine worden voorgeschreven. Deze helpen de pijn te verlichten door de vaatwand van de bloedvaten rond de hersenen wat te vernauwen. Maar waarom zou je dat niet op natuurlijke wijze doen? Er zijn meerdere bijwerkingen van medicatie, waaronder het opbouwen van een afhankelijkheid. De bijwerkingen van triptanen kunt u vinden onder migraine medicatie.

http://www.wegmethoofdpijn.nl/migraine-medicijnen/

Corticosteroïden bij clusterhoofdpijn

Corticosteroïden werken bij 60% tot 80% van de clusterhoofdpijn patiënten ( Couch and Siegler 1978). Dat is opvallend omdat deze medicatie meestal als ontstekingsremmer wordt voorgeschreven. Dit zou erop kunnen wijzen dat een ontsteking een mogelijke oorzaak is van clusterhoofdpijn. Het gaat daarbij om de trigeminus zenuw, welke betrokken ook betrokken is bij migraine. De trigeminus zenuw is de gezichtszenuw die betrokken is bij de zintuigen. Vandaar ook het feit dat je aura symptomen kunt krijgen bij clusterhoofdpijn.

Ergotamine bij clusterhoofdpijn

Ergotamine is een ouder geneesmiddel, waar al veel over bekend is. De werking van het middel is vergelijkbaar met de triptanen. Ergotamine wordt minder vaak voorgeschreven vanwege de grote kans op bijwerkingen.

Clusterhoofdpijn medicatie voor het voorkomen van aanvallen

Clusterhoofdpijn medicijnen die een rol kunnen spelen bij het voorkomen van aanvallen zijn:

• Verapamil
• Methysergide
• Lithium
• Pizotifeen
• Ergotamine

Deze middelen helpen bij de doorbloeding of door middel van het reduceren van bepaalde hormonen of neurotransmitters in de hersenen. Van lang niet alle clusterhoofdpijn medicatie is bekend hoe ze de aanvallen helpen voorkomen.

Verapamil ter voorkoming van clusterhoofdpijn

Verapamil werkt door het verbeteren van de doorbloeding achter het oog, de plek waar bij clusterhoofdpijn de pijn vandaan komt. Het middel werkt bij ongeveer 70% van de patiënten (Gabai and Spierings 1988). Helaas werkt een middel zoals verapamil steeds minder goed.  Na verloop van tijd moet men er geruime tijd mee stoppen om de werking ervan terug te krijgen. Daarom wordt het middel bij chronische clusterhoofdpijn tijdelijk ingeruild voor andere middelen.

Bijwerkingen van verapamil

De meest voorkomende bijwerkingen van verapamil zijn (1 op de 10):

• Misselijkheid
• Opgeblazen gevoel (obstipatie)

1 tot 10 op de 100:

• Hoofdpijn
• Vertraagde hartslag
• Zenuwachtigheid
• Vochtophoping
• Duizeligheid

Naast de bijwerkingen heeft verapamil behoorlijk veel wisselwerkingen met andere medicijnen.

Methysergide ter voorkoming clusterhoofdpijn

Methysergide wordt enkel voorgeschreven als verapamil onvoldoende werkt of niet voorgeschreven mag worden. Het medicijn remt de effecten van serotonine. Hoe dit leidt tot het beoogde effect is niet helemaal duidelijk. Het middel helpt echter redelijk goed bij het voorkomen van aanvallen van clusterhoofdpijn. Het middel werkt bij 60% van de patiënten (Curran et al 1967). Helaas heeft het middel veel bijwerkingen.

Bijwerkingen van methysergide

Vaak voorkomende bijwerkingen van methysergide (1 op 10):

• Moeilijkheden met slikken
• Gevoel van zwakte, spierzwakte of spierpijn
• gevoel van druk benauwdheid of pijn in de keel, ledematen of borst
• Droge mond
• Buikpijn, misselijkheid en braken
• Onregelmatige hartslag
• Hoofdpijn
• Slaperigheid of duizeligheid
• Tintelingen of overgevoeligheid van de huid

Lithium ter voorkoming clusterhoofdpijn

Lithium wordt onder andere toegepast tijdens een manie, veroorzaakt door een bipolaire stoornis. Het is een stemmingsstabilisator en kan ook bij depressie worden voorgeschreven. De zeer pijnlijke stekende hoofdpijn heeft veel gevolgen voor het dagelijks leven van de patiënt. Depressie komt daardoor ook vaker voor bij mensen met clusterhoofdpijn. Door het gebruik van lithium heeft men dus twee vliegen in een klap. Het middel werkt bij 50% van de patiënten (Mathew 1978). Helaas heeft het middel vrij veel bijwerkingen en wisselwerkingen met andere medicijnen. Lithium wordt daarom alleen als een alternatief voor verapamil gezien.

Bijwerkingen van lithium

Zeer vaak voorkomende bijwerkingen van lithium zijn (1 op 10):

• Gewichtstoename
• Vaker dorst hebben
• Trillende handen
• Het uitplassen van meer urine dan gebruikelijk

Vaak (1 tot 10 op de 100)

• Toename of lichte afname van het aantal witte bloedlichaampjes in het bloed
• Verminderde werking van de schildklier
• Misselijkheid, braken diarree
• Een droge mond

Ook bij lithium zijn er veel wisselwerkingen met andere medicijnen bekend.

Pizotifeen ter voorkoming clusterhoofdpijn

Pizotifeen wordt niet vaak voorgeschreven ter voorkoming van clusterhoofdpijn. Dat komt omdat de werking minder goed is dan andere middelen en omdat er veel bijwerkingen zijn. Als de andere bovenstaande middelen niet kunnen worden gebruikt, is pizotifeen een alternatief. Pizotifeen vernauwd de bloedvaten rond de hersenen en werkt naast clusterhoofdpijn ook bij migraine.

Bijwerkingen van pizotifeen

Zeer vaak (1op 10) voorkomende bijwerkingen van pizotifeen zijn:

• Verhoogde eetlust en gewichtstoename

Vaak (1tot 10 op de 100):

• Vermoeidheid of slaperigheid
• Droge mond
• Misselijkheid
• Duizeligheid

Plotseling stoppen met pizotifeen

Bij het gebruik van pizotifeen mag niet plotseling gestopt worden, want dit kan naast de bekende bijwerkingen nare effecten hebben zoals:

• Depressie
• Angst
• Beven
• Slaapproblemen
• Gewichtsverlies

Pizotifeen moet dus langzaam afgebouwd worden.

Een alternatief geneesmiddel ter voorkoming van clusterhoofdpijn: gebromeerd LSD

Een goed werkend alternatief voor de bovenstaande geneesmiddelen kan zijn: gebromeerd LSD (2-Broom-lyserginezuur-diëthylamide (BOL-148)). De toepassing hiervan leidt tot een aanzienlijke afname van het aantal aanvallen van clusterhoofdpijn en zelfs maanden lange remissies.

Gebromeerd LSD wordt bijna nooit voorgeschreven in Nederland. Er is echter wel ervaring mee in andere landen. Gebromeerd LSD is niet hallucinogeen, waar LSD om bekend staat. Daarnaast is het niet toxisch en zijn er geen lange termijn psychische effecten of gedragsproblemen bekend.

Dosis: 30-50 mcg/kg, 1x per 5 dagen, totaal 3 doses per kuur.
Gedurende 2 uur na inname kunnen lichte subjectieve effecten optreden: licht dronken gevoel en zweten.

Bron onderzoek: Halpern, JH et al. ‘Methods and kits for treating cluster headache diseases’, US Patent 8,415,371B2 (2013)

Tot slot

Het is mogelijk om clusterhoofdpijn te behandelen met medicatie en het is mogelijk om aanvallen te voorkomen. Helaas is de pijn van clusterhoofdpijn dermate erg dat zelfs de beste medicijnen regelmatig tekort schieten. Daarnaast zijn er veel bijwerkingen die vaak tot zeer vaak voorkomen.

De behandeling van clusterhoofdpijn moet erop gericht zijn om de oorzaak ervan weg te nemen en zoveel mogelijk aanvallen te voorkomen. Helaas is de oorzaak onvoldoende bekend. Er zijn gelukkig wel profylactische middelen bekend.

Klik op een onderstaande link als je meer wilt weten:

clusterhoofdpijn natuurlijk behandelen

Bronnen:

How Cluster Headache is Explained as an Intracavernous Inflammatory Process Lesioning Sympathetic Fibers, Jan Erik Hardebo M.D., First published: March 1994, https://doi.org/10.1111/j.1526-4610.1994.hed3403125.x, 

Louis Reik M.D. Jr., Cluster Headache After Head Injury, October 1987

Angelo Franzini, M.D. Paolo Ferroli, M.D.Massimo Leone, M.D. Giovanni Broggi, M.D., Stimulation of the Posterior Hypothalamus for Treatment of Chronic Intractable Cluster Headaches: First Reported Series,Neurosurgery, Volume 52, Issue 5, 1 May 2003, Pages 1095– 1101, https://doi.org/10.1093/neurosurgery/52.5.1095

Reversal of Cluster Headache Side Following Treatment of Arteriovenous Malformation, Marek J. Gawel ,Robert A. Willinsky, Adam Krajewski, First published: July 1989, https://doi.org/10.1111/j.1526-4610.1989.hed2907453.x

Cluster headache in women: clinical characteristics and comparison with cluster headache in men, T D Rozen, R M Niknam, A L Shechter, W B Young, S D Silberstein

Halpern, JH et al. ‘Methods and kits for treating cluster headache diseases’, US Patent 8,415,371B2 (2013)

Bronnen over magnesium:

Dr. Alexander Mauskop et al. Intravenous Magnesium Sulfate Rapidly Alleviates Headaches of Various Types Headache. 1995 Nov-Dec;35(10):597-600. https://headachejournal.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1046/j.1526-4610.1996.3603154.x

Gabai and Spierings 1988

Curran et al 1967

Mathew 1978