Histamine intolerantie en hoofdpijn, astma, rhinitis

Histamine intolerantie kan hoofdpijn, astma, rhinitis, netelroos, diarree, hypotensie, hartritme stoornissen en flushes veroorzaken. Dat blijkt onder andere uit een artikel uit” the american journal of clinical nutrition” (L. Maintz et al. 2007). Histamine speelt een belangrijke rol bij migraine en hoofdpijn door allergische reacties. Je kunt een antihistaminicum slikken, maar je kunt ook proberen je dieet en je darmbacteriën in orde te krijgen. Deze drie behandelwijzen gaan namelijk goed samen en kunnen elk afzonderlijk een bijdrage leveren aan je herstel.

Wat is histamine?

Histamine is een neurotransmitter en signaalstof die een rol speelt in het centrale zenuwstelsel, de darmen en het afweersysteem.  Het zorgt ervoor dat je wakker en alert bent en het speelt dan ook een rol bij de reactiesnelheid. Vandaar ook de sederende werking van antihistaminica zoals Cetirizine. Histamine wordt door het lichaam tijdelijk opgeslagen in de mestcellen in het bloed, voornamelijk ook in de longen, de huid, het maag-darmkanaal en de hersenen. Het wordt vervolgens vrijgemaakt op het moment dat er een ontstekingsreactie is, zoals bij een allergie, of als het nodig is als neurotransmitter. Histamine heeft daarnaast een invloed op de vaatverwijding en dat kan daardoor ook invloed hebben op migraine. Wil je meer weten over de natuurlijke behandeling van migraine ga dan naar:

Wat zijn de oorzaken van mijn migraine?

11 Manieren om migraine op natuurlijke wijze te behandelen

Magnesium tekort veroorzaakt migraine, clusterhoofdpijn, spanningshoofdpijn en hypertensie 

Lavendel olie bij migraine? Een vergelijking met medicatie.

Kan je lichaam zelf histamine aanmaken?

Je lichaam kan zelf histamine produceren uit het essentiële aminozuur L-histidine. Daarnaast komt histamine in veel voedingsmiddelen voor, waaronder voornamelijk gefermenteerde voedingsmiddelen, noten, zaden en peulvruchten. Het kan ook zo zijn dat voeding juist het vrijmaken van histamine uit de mestcellen stimuleert, waardoor de voeding indirect klachten veroorzaakt. Daarnaast kunnen je eigen darmen histamine produceren of de afgifte aanwakkeren door een ontstekingsproces.

Histamine door teveel oestradiol

Het vrouwelijke hormoon oestradiol kan de lichamelijke productie van histamine verhogen. Vandaar ook het feit dat vrouwen vaker migraine of ernstige astma hebben dan mannen. Vrouwen kunnen zelfs vaker doodgaan door ernstige astma aanvallen. Bij histamine intolerantie is het van belang je oestradiol te checken. Is het aan de hoge kant dan moet je eerst je oestradiol verlagen.

Plantaardige oestrogenen en oestradiol

Wat veel mensen niet weten is dat de plantaardige oestrogenen, de zogenaamde phyto-oestrogenen, juist je oestradiol kunnen verlagen. Deze phyto-oestrogenen verhogen juist het goede oestrogeen, waardoor oestradiol wordt verlaagd. Er is vaak verwarring over dat phyto-oestrogenen slecht voor je zouden zijn, maar ze stimuleren je goede oestrogeen en ze verlagen juist je oestradiol. Dat wordt onder andere ook bevestigd door dr. Michael Greger van nutrionfacts.org.

Wat is histamine intolerantie?

Histamine intolerantie ontstaat als je histamine te hoog is en de afbraak te laag. Dit kan allerlei oorzaken hebben. Zoals een dieet met teveel histamine of voeding welke histamine vrijmaakt. Bij een vitamine c gebrek gaat je histamine omhoog. Daarnaast spelen alcohol, suiker en sommige medicatie en drugs een rol. Je hebt een gebrekkige afbraak van histamine als je onvoldoende enzymen kunt aanmaken zoals DAO en HNMT.

Een andere optie is dat je onvoldoende in staat bent de histamine te methyleren, wat de histamine onbruikbaar maakt. Helaas zijn sommige mensen slecht in het methyleren en dat zorgt ervoor dat het lichaam zich niet goed kan ontgiftigen. Histamine intolerantie gaat vaak samen met genetische aanleg. Het is belangrijk in te zien dat de expressie van genen in belangrijke mate wordt veroorzaakt door de voeding en omgevingsfactoren.

Symptomen van histamine intolerantie

• Onregelmatige hartslag
• Lage bloeddruk
• Hoofdpijn/ migraine
• Allergische reacties zoals benauwdheid, flush/ rode huid, jeuk.
• Netelroos.
• Rhinitis / verstopte neus
• Gejaagd gevoel
• Hevig zweten
• Extreem snel reactievermogen
• Slaapproblemen
• Kramp in de darmen of diarree
• Duizelig
• Extreem vermoeid

Hoe weet je of je overgevoelig bent voor histamine?

Je symptomen verergeren als je voeding eet met veel histamine, alcohol, bepaalde medicatie of suiker.  Daarnaast kun je door een arts een histamine provocatietest laten doen. Als je astmatisch bent kan dat ook in de vorm van longfunctietests, waarbij je wordt blootgesteld aan steeds grotere hoeveelheden histamine.

Oorzaken histamine intolerantie

Histamine intolerantie kan door verschillende redenen worden veroorzaakt:

• Eten van veel histamine in de voeding.
• Eten van voeding welke het vrijkomen van histamine stimuleert.
• Een hoog oestradiol, waardoor je lichaam zelf teveel histamine aanmaakt.
• Ongezonde darmflora, welke histamine produceert.
• Onvoldoende werking of productie van het histamine reducerende enzym: diamine oxidase (DAO).
• Onvoldoende werking of productie van het histamine reducerende enzym: histamine-n-methyltransferase (HNMT).
• Je lichaam is slecht in het methyleren, waarbij histamine onbruikbaar wordt gemaakt voor het lichaam.
• Medicijnen die DAO en HNMT negatief kunnen beïnvloeden.
• Allergieën zorgen ervoor dat histamine wordt vrijgemaakt uit de mestcellen en wordt geproduceerd door het lichaam.
• Ook zijn er vitamines die bij een hoge dosering een flush kunnen veroorzaken, zoals bijvoorbeeld niacine (vitamine B3). Er zijn ook varianten van vitamine B3 die geen flush kunnen veroorzaken. Vitamine B3 is overigens uitstekend bij het voorkomen van migraine aanvallen (zie link eerder in dit artikel).
• Te weinig vitamine c, want deze vitamine heeft een inverse correlatie met histamine in het bloed.

We zullen nu de bovenstaande punten bespreken om tot een behandeling te komen.

Voeding die histamine intolerantie verergert

Histamine intolerantie wordt voornamelijk verergert door:

• Gefermenteerde  of gedroogde voedingsmiddelen in het algemeen.
• Gerijpte of gedroogde vis en vlees
• Gefermenteerde zuivel,
• Gefermenteerde drank.
• zuurkool.
• Noten.
• Zaden.
• Veel soorten peulvruchten.
• Citrusvruchten.
• Gedroogd fruit.
• Chocolade.
• Kliekjes.

Dit komt door de consumptie van histamine of door het vrijmaken van histamine. Hoe sterker het product gefermenteerd is hoe hoger het histamine gehalte. De waardes kunnen daardoor zeer uiteenlopen.

Welke voedingsmiddelen zijn zeer rijk aan histamine?

Sommige voedingsmiddelen zijn extreem rijk aan histamine en moeten zoveel mogelijk vermeden worden:

• Sommige soorten salami: Varzi salami (2980mg/100gr), campagnolo salami (1006-3540mg/100gr), milanese salami (1006mg/100gr of lager afhankelijk van mate van fermentatie). Normale soorten salami bevatten aanzienlijk minder histamine: 1 tot 45mg/100gr.
• Gedroogde of gefermenteerde vis: Haring (<300mg/100gr), makreel (0,03- <700mg/100gr), ansjovis in blik (125mg/100gr), sardines (144mg/100gr), sprot (0,5-700mg/100gr), zoute haring (300-464 mg/100gr), verse tonijn (0,54-<700mg/100gr), gedroogde tonijn: 80mg/100gr.
• Kaas in het algemeen: 10 tot 130mg/100gr. Hoe ouder de kaas, hoe meer histamine. Jonge kaas bevat dus veel minder histamine dan oude kaas. Het kan ook verschillen door de wijze van fermentatie. Sap sago kaas bevat zelfs 250 tot 260 mg/100gr.
• Gistextract: 280mg/100gr
• Marmite (soort broodbeleg): 283mg/100gr
• Pepperoni: 38,1mg/100gr
• Bier: 0,01 tot 30 mg/100gr

Deze voeding is zo rijk aan histamine dat je er zelf een provocatietest mee kunt doen. Het is alleen beter om dit samen met een arts uit te zoeken.

De darmflora

Gezonde darmflora is belangrijk voor de productie van korte ketenvetzuren, die ontstekingsremmend werken. Daarnaast produceren darmbacteriën B-vitaminen, zoals foliumzuur en hormonen zoals oxytocine. 80% Van je immuunsysteem bevind zich in de darmen. Dat is een reden waarom het zo belangrijk is om een gezonde darmflora te hebben. Je gezondheid begint bij een gezonde spijsvertering. Als je een ontsteking hebt in de darmen kun je last krijgen van een leaky gut syndrome, waarbij ongezonde stoffen en zelfs bacteriën in de je bloed terecht kunnen komen. Een ongezonde darmflora leidt daarnaast tot de overproductie van histamine met alle gevolgen van dien.

Darmflora herstellen

De volgende richtlijnen kunnen helpen bij het herstellen van de darmflora:

• Vermijd: Suiker,geraffineerde zetmeelproducten, vrijwel alle zoetstoffen, alcohol, medicatie, conserveringsmiddelen en pesticiden. Ook dierlijke eiwitten en een tekort aan plantaardige voeding kunnen een slechte darmflora veroorzaken.
• Eet voornamelijk biologisch. Het liefst een kilo plantaardige voeding per dag of meer. Kijk ook naar de daily dozen van doctor Michael Greger van Harvard: www.nutritionfacts.org
• Eet veel verschillende bronnen van vezels. Verschillende bacteriën hebben vaak verschillende soorten vezels nodig.
• Voeg prebiotica toe: zilvervliesrijst, roggebrood, verse bananen, spliterwten, wortelen, broccoli. Deze heb ik geselecteerd omdat ze laag in histamine zijn. Bananen kunnen echter rijpen, waardoor ze histamine kunnen bevatten. Eet ze dus zo vers mogelijk, ook al kunnen de bacteriën gezond zijn voor de darmflora.
• Bronnen van probiotica zijn: zuurkool, kefir, yakult, kimchi,kombucha, appelazijn. Helaas zijn gefermenteerde probiotica rijk aan histamine. Je kunt ze gebruiken als je vermoed dat je onvoldoende gezonde darmbacteriën hebt. Een alternatief is het nemen van een probiotica supplement.
• De meest gezonde darmbacterie is Lactobacillus Reuteri, genaamd naar de wetenschapper die de bacterie voor het eerst omschreef. Deze bacterie produceert een stof (Reuterin) die in staat is om de ongezonde darmflora te doden, terwijl de gezonde darmflora intact blijft. Deze stof wordt geproduceerd door glycerol te voeren aan de L.Reuteri bacterie. Dat betekent dus dat je gezonde vetten nodig hebt voor het bevorderen van een gezonde darmflora. Daarnaast produceert L. Reuteri onder andere oxytocine, het hormoon waar voornamelijk autisten een tekort aan hebben.
• Ongezonde darmbacteriën leven korter dan gezonde darmflora. Je kunt dus een gezondere darmflora krijgen door regelmatig te vasten. Je kunt er ook voor kiezen om bijvoorbeeld 12 tot 20 uur per dag niet te eten. Dat wordt in het Engels ook wel “intermittend fasting” genoemd en dat is heel gezond voor bij onder andere auto-immuunziekten en vele andere aandoeningen.

Het kan maanden of zelfs jaren duren voordat de darmflora is hersteld. Dit komt voornamelijk door alcohol, suiker en geraffineerde koolhydraten. Wie kan een jaar lang zonder al die verslavingen? In extreme situaties kan een arts een fecale transfusie doen. Dat is een chique woord voor een poeptransfusie.

Als je darmflora in orde is kun je dat merken aan een prima stoelgang, zonder klonten, obstipatie, diarree, darmklachten en dergelijke. In dat geval is het van belang meer te focussen op de afbraak van histamine.

Histamine afbraak

De histamine afbraak vind voornamelijk plaats door middel van: DAO-enzym, HNMT-enzym en methylatie van histamine. Het Diamine Oxidase enzym wordt in de bijnieren geproduceerd. Als je last hebt van uitgeputte bijnieren maak je waarschijnlijk ook te weinig van dit enzym aan. Dat is dus ook een reden dat je allergische klachten toenemen bij een burn out. Wil je meer weten over bijnieruitputting ga dan naar:

Bijnieruitputting en burn out

Maar wat zijn nu de factoren die deze enzymen kunnen verhogen?

Het DAO enzym verhogen

Je kunt meer van het DAO enzym aanmaken door middel van de volgende voedingsstoffen:

• Omega-3 vetzuren (lijnzaad, chiazaad, verse zalm)
• Fosfor
• Calcium
• Zink
• Magnesium
• Iron
• Vitamine B12
• Verzadigd vet (meest gezonde bron is kokosolie, maar helaas kun je daar een histamine aanval van krijgen)

Verzadigd vet wordt niet als gezond gezien, maar het kan het DAO enzym helpen verhogen. Helaas zijn er nauwelijks onbewerkte, gezonde verzadigde vetten die plantaardig zijn. Kokosolie is waarschijnlijk het enige voorbeeld, maar daar kun je soms klachten van krijgen. Bewerkte plantaardige vetten zijn niet aan te bevelen, omdat daar meestal veel ranzige omega 6 vetzuren in zitten.

Het HNMT enzym verhogen

HNMT is een histamineverlager in de hersenen. Een slecht HNMT-gen heeft invloed op allerlei hersenziekten zoals parkinson, adhd en andere ziekten aan de hersenen. HNMT heeft ook invloed op de mate van agressie van een persoon.

Je kunt meer HNMT aanmaken door goed te focussen op een goede voeding en een goede darmflora. Wat daarbij de belangrijkste rol speelt heb ik helaas niet kunnen vinden. Het is belangrijk de HNMT productie niet negatief te beïnvloeden door bijvoorbeeld alcohol of medicatie.

Medicijnen die DAO en HNMT negatief kunnen beïnvloeden.

Er zijn ongelooflijk veel medicijnen die DAO en HNMT negatief kunnen beïnvloeden. De volgende medicijnen kunnen histamine intolerantie verergeren:

• Luchtwegmedicatie zoals theophyline
• Hart medicatie
• Antibiotica
• Antidepressiva
• Antipsychotica
• Diuretica (plaspillen)
• Spierverslappers
• Pijnmedicatie
• Gastro-intestinale medicatie
• Maagzuurremmers
• Misselijkheid medicatie
• Malaria medicijnen
• Tuberculose medicatie
• Ontstekingsremmers

Naast het negatief beïnvloeden van de histamine verlagende enzymen kan medicatie ook de darmflora verslechteren. Daarnaast zijn er nog andere zaken die DAO en HNMT negatief beïnvloeden.

Andere zaken die DAO en HNMT negatief kunnen beïnvloeden

• Een tekort aan vitamine B6, vitamine C, koper en zink
• Alcohol
• Leveraandoeningen
• Lichamelijk trauma
• Zuurstoftekort
• Extreme temperaturen

Het is erg lastig om medicatie te vinden die geen negatieve invloed heeft op de enzymen DAO en HNMT. Daarnaast is het lastig de andere zaken te vermijden, zoals hitte en alcohol.  Histamine kan gelukkig ook verlaagd worden door middel van methylatie.

Methyleren van histamine

Bij methylatie wordt een methylmolecuul gekoppeld aan een ander molecuul. Dat kan bijvoorbeeld DNA zijn. Voor ons is het ontgiftende aspect het meest van belang. Bij het methyleren heeft je lichaam uiteraard voldoende vitamines en mineralen nodig. Voornamelijk de natuurlijke variant van foliumzuur: folaat (B11)  en vitamine B12 heb je nodig. Daarnaast heb je voldoende methyl moleculen nodig in je voeding. Het gaat daarbij om betaïne moleculen zoals: trimethylglycine.

Methyl kun je voornamelijk vinden in de volgende producten:

• Quinoa
• Rode bieten
• Spinazie (bevat helaas histamine)

Daarnaast draagt choline bij aan het methylatieproces. Voornamelijk dierlijke producten zoals eieren zijn rijk aan choline, maar het is beter om plantaardige bronnen te gebruiken. De beste plantaardige bronnen van choline zijn:

• Paddenstoelen
• Aardappels
• Hele granen
• Bonen
• Quinoa
• Spruitjes

Je kunt overgevoelig zijn voor sommige van deze producten. Voornamelijk bonen kunnen veel histamine bevatten, dus daar heb je minder baat bij. Daarnaast kun je bij een glutenallergie last krijgen van het vrijkomen van histamine.

Vitamine C bij histamine intolerantie

Vitamine C verlaagd het histamine in het bloed. Er is een causaal verband aangetoond tussen een te laag vitamine c en een te hoog histamine. De belangrijkste bron van vitamine C zijn fruit, kruisbloemigen en bessen.

Kruisbloemigen zijn onder andere:

• Broccoli
• Bloemkool
• Boerenkool
• Spruitjes
• Rode kool
• Witte kool
• Spitskool
• Witlof

Helaas bevatten sommige fruitsoorten histamine, zoals citrusvruchten en oude bananen. Je kunt ook een paar gram vitamine C per dag slikken om het histamine aanzienlijk te verlagen. Vitamine c werkt alleen aanzienlijk beter als je er ook bioflavonoïden bij neemt. Hoe beter je de inname verspreid over de dag hoe beter.

Tot slot

Het is belangrijk om histamine laag te houden, omdat er allerlei ziektes aan verbonden zijn. Ook hoofdpijnklachten zijn verbonden met een te hoog histamine. Het gaat daarbij zowel om allergische reacties als om migraine. In beide gevallen is een ontsteking de oorzaak van de hoofdpijn. Maar er zijn nog vele andere ziekten verbonden aan chronische ontstekingen. Een voorbeeld daarvan zijn hart-en vaatziekten.

Het is dus heel belangrijk om te weten of je last hebt van histamine intolerantie.  Dit kan door middel van een uitsluitingsdieet of een provocatietest. Bij ernstige klachten moeten deze zaken uitsluitend onder toezicht van een arts gebeuren.

Bronnen:

Laura Maintz, Natalija Novak, Histamine and histamine intolerance, The American Journal of Clinical Nutrition, Volume 85, Issue 5, May 2007, Pages 1185–1196, https://doi.org/10.1093/ajcn/85.5.1185

C. Alan B. Clemetson, Histamine and Ascorbic Acid in Human Blood, The Journal of Nutrition, Volume 110, Issue 4, April 1980, Pages 662–668,https://doi.org/10.1093/jn/110.4.662

https://academic.oup.com/ajcn/article/85/5/1185/4633007

http://www.mastocytose.nl/downloads/stoffen%20die%20mestceldegranulatie%20kunnen%20veroorzaken.pdf

https://pdfs.semanticscholar.org/b2a0/b2d67f599ac58156fab9ce067e9e10a62bc1.pdf

wikipedia

nutrionfacts.org.

https://www.medicalnewstoday.com/articles/322543.php

https://ods.od.nih.gov/factsheets/Choline-HealthProfessional/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6386932/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12641658/